Không chỉ là hiện vật gốc, những bảo vật quốc gia ở Ninh Bình còn có nghệ thuật chạm khắc hoa văn tinh xảo.
1. Cặp long sàng (sập đá)
Cặp long sàng (sập đá) được công nhận là bảo vật quốc gia hiện đặt tại đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng thuộc khu di tích quốc gia đặc biệt Cố đô – Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Đây là 2 tác phẩm nghệ thuật điêu khắc trên sập đá độc nhất vô nhị ở Việt Nam được gìn giữ 500 năm qua.
Cả hai long sàng này đều được chạm khắc hình rồng trên mặt, thể hiện sự uy quyền của bậc đế vương xưa.
2. Cột kinh Phật thời Đinh
Bảo vật quốc gia cột kinh Phật thời Đinh hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Ninh Bình.
Sưu tập cột kinh Phật thời Đinh được chế tác từ đá, nặng gần 120kg, kích thước gồm 6 bộ phận: chân tảng, chân đế, thân cột, thớt đệm, đài sen và búp sen. Các bộ phận được lắp gá với nhau bằng hệ thống mộng ngõng, không chất phụ gia kết dính, không sử dụng chằng buộc hay vật liệu chống đỡ khác, được dựng thẳng đứng trên mặt đất.
3. Tượng Phật A Di Đà
Bảo vật quốc gia Tượng Phật A Di Đà bằng đá ở chùa Ngô Xá (xã Tân Minh, tỉnh Ninh Bình) làm bằng chất liệu đá khối màu xám xanh (đá cát).
Bảo vật quốc gia Tượng Phật A Di Đà có tổng thể bệ và tượng cao 2m. Trong đó, phần tượng cao 0,92m; hai đầu gối khuỳnh rộng 0,72m; phần bệ cao 1,08m; bệ sen có đường kính 0,76m.
4. Thành bậc lan can thời Lý
Thành bậc lan can thời Lý có niên đại đầu thế kỷ XII (khoảng từ năm 1108 – 1117), được chế tác hoàn toàn bằng kỹ thuật chạm khắc thủ công.
Đâu là bảo vật quốc gia còn tương đối nguyên vẹn, được làm bằng đá nguyên khối màu xám (đá cát), có dáng hình hộp, dài 205cm, cao 46cm, dày 17cm, một đầu vuông, một đầu chéo nhọn lên trên, chia làm hai phần.
5. Mô hình kiến trúc nhà đất nung thời Trần
Mô hình kiến trúc nhà đất nung thời Trần được phát hiện tại xã Hiển Khánh, tỉnh Ninh Bình vào năm 1973. Đây là bảo vật quốc gia gồm 14 mảnh ghép với nhau, thể hiện kiến trúc hoàn chỉnh với các họa tiết điêu khắc tinh xảo.
Năm 2015, mô hình kiến trúc nhà đất nung thời Trần được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận là bảo vật quốc gia. Về giá trị lịch sử – văn hóa, đây là hiện vật nguyên gốc, chế tác hoàn toàn bằng phương pháp thủ công, có niên đại cách đây hơn 700 năm.
6. Tấm bia Sùng Thiện Diên Linh
Tấm bia Sùng Thiện Diên Linh là một tác phẩm nghệ thuật điêu khắc hoàn hảo, hiện vật gốc phản ánh mỹ thuật và kỹ thuật thời Lý, được đặt ở chùa Long Đọi Sơn (xã Tiên Sơn, tỉnh Ninh Bình).
Trải qua hơn 900 năm, bảo vật quốc gia Tấm bia Sùng Thiện Diên Linh còn khá nguyên vẹn về hình dạng. Thành bia hình chữ nhật; cao 2,5m; rộng 1,75m (lòng 1,65m; diềm 5cm); dày 0,3m và trán bia cao 0,3m.
7. Bộ tượng Kim Cương
Cũng là bảo vật quốc gia được lưu giữ tại chùa Long Đọi Sơn, bộ tượng Kim Cương là hiện vật gốc độc bản gồm 6 pho được tạc trong tư thế đứng, kích thước bằng người thật và làm bằng đá nguyên khối, màu xám (đá sa thạch). Mỗi pho tượng có trọng lượng khoảng 2.000kg.
Bộ tượng có dáng võ quan, phong thái ung dung cương nghị, khuôn mặt đôn hậu, đứng nghiêm. Các pho tượng chống kiếm trước bụng, trên giáp phục được chạm những bông hoa nhiều cánh xòe nở, tạo cảm giác toàn thân tượng như phập phồng thở.
8. Bia chùa Giàu
Bia chùa Giàu nằm trong khuôn viên chùa Giàu là tấm bia cổ, hiện vật gốc, độc bản, có niên đại thời Trần, thể hiện nghệ thuật trang trí độc đáo.
Bảo vật quốc gia Bia chùa Giàu cao 1m; rộng 0,59m; dày 0,12m; gồm hai mặt. Nổi bật ở tấm bia là chân dung Hoàng đế được chạm khắc nổi trong lòng bia, thể hiện địa vị quyền quý rất cao của Đức Ngài trong xã hội. Trên đầu Đức Ngài đội mũ bình thiên, ngồi trên ngai rồng.
Ngoài những bảo vật trên, hiện nay tại tỉnh Ninh Bình vẫn còn lưu giữ nhiều bảo vật quốc gia khác mang giá trị văn hóa, lịch sử.
Nguồn: Báo Lao Động
