Ngày 06-6-2025, tại Ninh Bình diễn ra Hội nghị Ban Chấp hành Hội Di sản Văn hóa Việt Nam lần thứ V, nhiệm kỳ IV (2020-2025). Tham dự Hội nghị có các đồng chí lãnh đạo Hội, các Ủy viên Thường vụ, Ủy viên BCH Hội, đại diện lãnh đạo các đơn vị, doanh nghiệp, chi hội, câu lạc bộ thuộc Hội, đại diện A03 Bộ Công an và một số đơn vị liên quan.
Tiếp tục khẳng định vị thế
Tại Hội nghị, TS Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch Hội, đã trình bày Báo cáo hoạt động của Hội từ tháng 8-2024 đến tháng 6-2025 cùng Phương hướng hoạt động từ tháng 6-2025 đến tháng 11-2025.
Theo đó, dù còn gặp nhiều khó khăn với vai trò là một tổ chức xã hội – nghề nghiệp, Hội tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực Di sản Văn hóa Việt Nam, được các cơ quan quản lý nhà nước và xã hội đánh giá cao thông qua các hoạt động từ Trung ương đến địa phương và các thành viên của Hội.
Trong công tác tổ chức xây dựng Hội, thành lập, kết nạp mới 4 tổ chức, hội viên tập thể; bổ nhiệm Phó Giám đốc Văn phòng đại diện Hội khu vực phía Nam; kết nạp 285 hội viên. Tính đến nay, tổ chức có tư cách pháp nhân thuộc Hội là 18 đơn vị gồm: Văn phòng Hội, Văn phòng Đại diện Hội khu vực phía Nam, Tạp chí Thế giới Di sản in, Tạp chí điện tử Thế giới điện tử, 7 công ty, 6 trung tâm và Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam.
Trong hoạt động chuyên môn và tổ chức sự kiện, Hội góp ý dự thảo 7 nghị định, 9 thông tư thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước về di sản văn hóa sẽ được ban hành khi Luật Di sản văn hóa có hiệu lực vào tháng 7-2025; Tổ chức Tọa đàm “Góp ý Dự thảo Luật Di sản Văn hóa (sửa đổi)” và cử chuyên gia của Hội tham gia các hội đồng chuyên ngành của Bộ Tư pháp phản biện các vấn đề được Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội mời thảo luận hoàn thiện Dự thảo cuối. Tổ chức Hội thảo khoa học về việc xây dựng Đền thờ Đức Thánh Trần tại thành phố Điện Biên phủ, tỉnh Điện Biên; tổ chức kỷ niệm ngày Di sản Văn hóa Việt Nam; kỷ niệm 20 năm thành lập Hội Di sản Văn hóa Việt Nam (2004-2024) và trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Di sản Văn hóa Việt Nam” đợt VII – năm 2024, Bằng khen của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam; tổ chức Chương trình “Linh thiêng Quốc Tô cội nguồn – Lễ dâng hương báo công các vua Hùng” tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng…
TS Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch Hội, trình bày Báo cáo hoạt động của Hội từ tháng 8-2024 đến tháng 6-2025 cùng Phương hướng hoạt động từ tháng 6-2025 đến tháng 11-2025.
Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam phối hợp tổ chức chuỗi sự kiện họp báo và phát động Cuộc thi vẽ tranh Di sản văn hoá Việt Nam qua hội hoạ lần thứ II-2025; cung tiến chiêng đồng, trống vào Đền thờ An Dương Vương, Khu Di tích Cổ Loa – Hà Nội; tổ chức Chương trình sự kiện Đổi mới và Bảo tồn di sản trong thể giới số; ký biên bản hợp tác với TikTok về truyền thông di sản trên ứng dụng TikTok; triển lãm di sản ứng dụng thực tế ảo Virtual Reality; triển lãm tranh di sản, bảo vật được số hoá. Phối hợp với TikTok khởi động Chương trình Nét đẹp Việt mùa 3 – Chạm vào Di sản; tổ chức Toạ đàm “Du lịch bền vững cùng giá trị di sản Việt”. Tổ chức Lễ trao tặng sách “Nơi ấy là chiến trường” của tác giả Phạm Quang Nghị. Câu lạc bộ Di sản Áo dài Việt Nam – tổ chức thuộc Quỹ đã trao tặng 5 tấn gạo cho một số tỉnh, thành phố để hỗ trợ khắc phục hậu quả của cơn bão Yagi.
Tạp chí Thế giới Di sản – Cơ quan ngôn luận của Hội, mặc dù gặp nhiều khó khăn về kinh phí xuất bản, vẫn duy trì xuất bản đều đặn 1 tháng/1 kỳ, luôn tuân thủ đúng tôn chỉ, mục đích; tính chuyên nghiệp của Tạp chí ngày càng được nâng cao, tính phản biện về những vấn đề thời sự di sản văn hóa được tăng cường… Tạp chí điện tử Thế giới Di sản (thegioidisan.vn) cập nhật thường xuyên tin, bài, lượt truy cập ngày càng tăng. Bên cạnh hoạt động chuyên môn, Tạp chí còn có những hoạt động xã hội từ thiện như: Hỗ trợ các nạn nhân bị thiệt hại bởi lũ quét do ảnh hưởng của bão Yagi, trao quà thường niên cho Mái ấm tình thương Thánh Vinh Sơn – Phao Lô xã Trung Đông, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định và các cụ trong Ban Liên lạc các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt và tù đày tại Nhà lao Hỏa Lò, Hà Nội.
Các hội thành viên ở các tỉnh, thành phố; các liên chi hội, chi hội; các công ty, trung tâm thuộc Hội nhìn chung giữ được sự ổn định, tham gia thực hiện nhiều đề án quy hoạch, dự án bảo tồn và phát huy giá trị di tích, từng bước xây dựng niềm tin đối với các địa phương. Một số công trình, dự án các công ty đã và đang thực hiện: Dự án “Bảo tồn, tôn tạo Trung tâm Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ“; Dự án Tượng đài công an nhân dân “Vì bình yên cuộc sống”; tư vấn xây dựng hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể đề nghị đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; hỗ trợ xây dựng bộ sưu tập số Di sản kết nối và triển khai Chương trình hỗ trợ bảo vệ di sản cộng đồng; kiểm kê di sản văn hóa tại thành phố Huế; tổ chức chương trình giao lưu văn hóa Việt Nam-Hàn Quốc-Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt và Seoul Saenamgut…
Trong phương hướng hoạt động, Hội đề ra mục tiêu từ nay đến tháng 11-2025: Chuẩn bị về mọi mặt tiến tới Đại hội Hội Di sản Văn hóa Việt Nam lần thứ V, nhiệm kỳ 2025-2030; tổ chức trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Di sản văn hóa Việt Nam” lần thứ VIII và Bằng khen của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam. Phát động và tố chức thành công Cuộc thi vẽ tranh “Di sản văn hóa Việt Nam qua hội hoạ” lần thứ II – năm 2025. Củng cố, đổi mới hoạt động của Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam. Đẩy mạnh vai trò của Tạp chí Thế giới Di sản – Cơ quan ngôn luận của Hội. Phổ biến, quán triệt và triển khai Luật Di sản văn hóa…
Sự tham gia sâu sắc và thực tiễn của Hội và các thành viên thuộc Hội
Các ý kiến phát biểu tại Hội nghị đều đồng thuận với nội dung Báo cáo hoạt động của Hội. Đồng thời, từ thực tiễn hoạt động, nhiều đại biểu đã chia sẻ kinh nghiệm, cách làm hiệu quả trong việc phối hợp với các cơ quan, tổ chức khác.
TS Lê Thị Minh Lý – Phó Chủ tịch Hội phát biểu tại Hội nghị
TS Lê Thị Minh Lý – Phó Chủ tịch Hội, nhắc lại 3 mục tiêu quan trọng trong hoạt động chuyên môn của Hội đã được đề ra từ Hội nghị BCH lần thứ IV tại Đà Nẵng, thì đến nay, cả 3 mục tiêu đó đã đạt được. Thứ nhất, về truyền thông, bên cạnh cách thức truyền thông truyền thống, Hội đã phối hợp truyền thông trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok. Thứ hai, trong hoạt động hợp tác quốc tế, trung tâm, câu lạc bộ thuộc Hội đã có những chương trình phối hợp với quốc tế, chẳng hạn như kết hợp với Hội đồng Anh hỗ trợ các dự án bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá cộng đồng ở nhiều địa phương. Thứ ba, về tính cộng đồng, CLB Đạo Mẫu Việt Nam với hơn 1000 người có những hoạt động hướng về chuyên môn rõ ràng, đó là: thực hành đúng. Trong thời gian tới, CLB đạo Mẫu sẽ sang Hàn Quốc giới thiệu âm nhạc Nhã nhạc trong Tín ngưỡng thờ Mẫu theo lời mời của một đơn vị thuộc Bộ Văn hoá Hàn Quốc.
“Rất nhiều dự án chuyên môn cụ thể đã được thực hiện ở các tổ chức trực thuộc. Năm qua cũng là năm đánh dấu sự tham gia sâu sắc và thực tiễn của Hội và các thành viên thuộc Hội trong việc xây dựng dự thảo Luật Di sản văn hoá (sửa đổi), tạo dấu ấn, vị trí và vai trò của Hội đối với các cơ quan quản lý nhà nước và xã hội. Mặt khác, Hội và các thành viên thuộc Hội đã tham gia phản biện những vấn đề di sản rất sâu sắc…”– TS Lê Thị Minh Lý nhấn mạnh.
Cầu nối quan trọng của Nhà nước và xã hội
ThS Tô Văn Động – Phó Chủ tịch Hội, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam chia sẻ, những hoạt động của Quỹ trong việc ủng hộ kinh phí tu bổ tôn tạo di tích thời gian qua thực sự đã truyền cảm hứng cho các cá nhân, doanh nghiệp khác, để cùng chung tay bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá. Ông Động cũng cho biết, tiến tới Đại hội Hội Di sản Văn hoá Việt Nam, các Uỷ viên BCH đều có ý kiến tiến cử PGS.TS Đỗ Văn Trụ tiếp tục làm Chủ tịch Hội trong nhiệm kỳ tới. Bên cạnh đó, ông đề nghị Hội rà soát lại các Ủy viên Ban Chấp hành theo hướng giảm về số lượng nhưng tăng về chất lượng.
ThS Tô Văn Động – Phó Chủ tịch Hội, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam, phát biểu tại Hội nghị
Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội, Hội cần tiếp tục phát huy trở thành cầu nối quan trọng của Nhà nước và xã hội chung tay xây dựng một hệ sinh thái đa dạng và năng động.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội, Ủy viên BCH Hội Di sản Văn hóa Việt Nam phát biểu tại Hội nghị
Từ góc độ Hội địa phương, ông Nguyễn Cao Tấn – Phó Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hoá tỉnh Ninh Bình, chia sẻ, Công nghiệp văn hoá và du lịch được Ninh Bình xác định sẽ trở thành kinh tế mũi nhọn. Hội DSVH Ninh Bình mong nhận được sự đồng hành, sự ủng hộ của Hội và các chuyên gia của Hội theo “công thức”: Công nghiệp văn hoá như chìa khoá mở kho văn hoá của chúng ta.
Di sản ở đâu, chi hội di sản ở đó
ThS Trịnh Thanh Giảng, Uỷ viên Thường vụ, Trưởng Ban Kinh tế Hội bày tỏ quan điểm, vừa qua, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết 57/NQ-TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Hội Di sản Văn hóa Việt Nam cũng cần tiếp cận, hoà mình trong kỷ nguyên mới. Hội có lợi thế về số lượng các nhà khoa học uy tín, do vậy, thời gian tới Hội nên chủ trì các Hội thảo, dự án về lĩnh vực này.
ThS Trịnh Thanh Giảng, Uỷ viên Thường vụ, Trưởng Ban Kinh tế Hội, phát biểu tại Hội nnghị
“Về vấn đề tổ chức Hội, chúng ta không nên quá lo lắng hay buồn vì khi sáp nhập số tỉnh còn 34 thì đồng nghĩa số Hội cấp tỉnh cũng bị giảm. Đầu mối tỉnh có thể thu hẹp nhưng chi hội ở xã phường càng nên được mở rộng, bởi: Nơi nào có di sản nhiều thì nên động viên, khuyến khích lập chi hội ở đó…” – Ông Trịnh Thanh Giảng nhấn mạnh.
ThS Lê Tú Cẩm, Ủy viên Thường vụ, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa TP. Hồ Chí Minh, chia sẻ thêm về 2 vấn đề Hội Di sản Văn hoá TP HCM đã làm, đó là: Giao lưu, biểu diễn âm nhạc dân tộc với những bộ nhạc cụ độc đáo; tổ chức triển lãm, trưng bày chuyên đề về trà, trang phục áo dài, trò chơi dân gian. Thực hiện các dự án truyền thông, quảng bá di sản văn hoá. Đồng thời, khẳng định: Kết nối di sản như một phương châm trong hoạt động của Hội thời gian qua. Trong thời gian tới, bà Lê Tú Cẩm đề nghị Trung ương Hội tiếp tục đồng hành sâu sắc hơn nữa cùng Hội thành phố trong các hoạt động chuyên môn, trong làm hồ sơ nghệ nhân…
Hội nghị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng
Kết luận Hội nghị, PGS.TS Đỗ Văn Trụ – Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, ghi nhận những ý kiến rất hay, rất xác đáng, rất sâu sắc, tâm huyết với Hội, với hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá của các đại biểu.
Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam – PGS.TS Đỗ Văn Trụ kết luận Hội nghị
PGS.TS Đỗ Văn Trụ nhấn mạnh, Hội nghị lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là dịp để đánh giá hoạt động của Hội trong suốt một năm qua, đồng thời bàn về phương hướng và nhiệm vụ cho năm cuối cùng của nhiệm kỳ IV, chuẩn bị cho Đại hội Hội Di sản Văn hóa Việt Nam lần thứ V (nhiệm kỳ 2025-2030). Đại hội V sẽ tổng kết những kết quả đã đạt được trong nhiệm kỳ IV; Xây dựng chương trình, hoạt động nhiệm kỳ đảm bảo chiều sâu và bề nổi; Bầu BCH, Ban Thường vụ… trên tinh thần: Có lên có xuống, có vào có ra…
“Dự kiến nhiệm kỳ tới chúng ta sẽ có 4 ban: Ban Di sản văn hoá phi vật thể; Ban Di sản văn hoá vật thể; Ban Kinh tế và Văn phòng Hội. Thường trực Hội cũng đã bàn về Sửa đổi Điều lệ Hội, thời gian sắp tới, Văn phòng Hội sẽ chuyển Dự thảo Điều lệ Hội để các đồng chí Uỷ viên Ban Chấp hành góp ý kiến…” – PGS.TS Đỗ Văn Trụ chia sẻ.
PGS.TS Đỗ Văn Trụ cũng đề nghị, việc sáp nhập các tỉnh, thành phố và mô hình chính quyền hai cấp có hiệu lực từ 1-7-2025 sẽ có những ảnh hưởng nhất định tới các Hội, tuy vậy các Hội cấp tỉnh, thành phố sẽ phải tiếp tục nỗ lực, linh hoạt, có nhiều hoạt động thiết thực về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Các Ủy viên Thường vụ, Ủy viên BCH ở các tỉnh sáp nhập cần bàn bạc, kết nối với nhau và làm các thủ tục trình Ủy ban nhân dân tỉnh (mới) và lãnh đạo Hội Di sản Văn hóa Việt Nam ra quyết định công nhận tên gọi, mô hình… mới.
Hội nghị đã biểu quyết thông qua một số đề xuất: Số lượng Ban; Số lượng Uỷ viên BCH; Uỷ viên Ban Thường vụ…
Trước đó, ngày 5-6-2025, các đại biểu đã dự Lễ dâng hương và tham quan Khu Di tích đặc biệt Cố đô Hoa Lư; tham quan Quần thể Danh thắng Tràng An và trải nghiệm tour đêm Bái Đính.
Bài và ảnh: Hoàng Quỳnh Hương
Nguồn: Thế giới di sản
