Ngày 11.8, UBND TP Huế ban hành kế hoạch chi tiết về việc phục chế Bảo vật quốc gia Ngai vua Triều Nguyễn.
Mục tiêu chính của đợt phục chế lần này không phải là làm mới hoàn toàn bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn”, mà hướng đến phục hồi ngai vàng về trạng thái gần nhất với thời điểm năm 2015 – khi hồ sơ khoa học được xây dựng để công nhận hiện vật là Bảo vật quốc gia.
Trong đó, công tác phục chế bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn” phải đảm bảo theo đúng nguyên tắc bảo tàng học, trên cơ sở các cứ liệu khoa học, lịch sử; sử dụng các biện pháp, kỹ thuật, công nghệ phù hợp để bảo tồn tối đa yếu tố gốc; phục hồi các chi tiết theo nguyên bản trước khi hiện vật bị xâm hại, không sáng tạo thêm hoa văn, họa tiết, không làm mới hiện vật, giữ lại vết tích gốc nếu không ảnh hưởng đến kết cấu; sử dụng vật liệu tương thích với chất liệu gốc; ưu tiên sử dụng lại kỹ thuật, vật liệu đã được sử dụng trong việc chế tác hiện vật.
Việc phục chế bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn” phải tuân thủ quy trình, nguyên tắc, kỹ thuật bảo quản, phục chế và phù hợp với phong tục, tập quán, tín ngưỡng có liên quan và được thực hiện bởi người có trình độ, kỹ năng, kinh nghiệm, các cơ quan, tổ chức có chức năng, nhiệm vụ phù hợp.
Hiện vật sau khi phục hồi phải đảm bảo đã loại bỏ tối đa những nguyên nhân gây hư hại, tăng cường độ vững chắc, độ bền; đảm bảo an toàn, giữ nguyên hình dáng, kích thước, thẩm mỹ. Việc phục chế hiện vật chỉ được thực hiện khi các giải pháp thực hiện được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Dự kiến quy trình thi công phục chế gồm 9 bước: Chuẩn bị địa điểm phục chế hiện vật, Di chuyển bảo vật, Vệ sinh khoa học: Làm sạch hiện vật và các mảnh vỡ, Tái định vị các mảnh vỡ thành một khối, Tái định vị hoàn chỉnh hiện vật, Ổn định lớp sơn son và thếp vàng, Phục hồi lớp sơn thếp, Phủ bảo vệ và Tổ chức nghiệm thu.
Sau khi phục chế, bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn” sẽ được tái trưng bày tại vị trí cũ tại điện Thái Hòa. Phương án bảo quản bảo vật sẽ thực hiện theo các tiêu chuẩn quốc gia có liên quan (TCVN 13568:2022 – Kho bảo quản hiện vật – Các yêu cầu; TCVN 14167:2024 – Bảo tồn di sản văn hóa – Hướng dẫn và quy trình lựa chọn ánh sáng thích hợp cho trưng bày trong nhà).
UBND thành phố Huế giao Sở Văn hóa và Thể thao xem xét, thẩm định nội dung Kế hoạch phục chế bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn” trình Ủy ban nhân dân thành phố ban hành theo hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định; Tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố thành lập Hội đồng chuyên môn, giám sát quá trình phục chế bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn”.
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế có trách nhiệm thường xuyên theo dõi, báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố, Hội đồng chuyên môn, giám sát trong quá trình phục chế Bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn”; báo cáo (hồ sơ hiện trạng, thiết kế kỹ thuật, biện pháp kỹ thuật, nhật ký thi công, tài liệu phân tích, ảnh chụp trước/sau, video ghi lại toàn bộ quá trình thi công, kết quả thẩm định, báo cáo nghiệm thu) sau khi hoàn thành Kế hoạch.
Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế trực tiếp theo dõi, giám sát, phối hợp với các đơn vị tư vấn lập thiết kế kỹ thuật, phương án phục chế bảo vật quốc gia Ngai vua triều Nguyễn để tiếp thu, bổ sung những phát sinh trong quá trình phục chế Ngai vua triều Nguyễn trình các cấp thẩm định và phê duyệt.
Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, trực tiếp giám sát quá trình phục chế bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn”. Tổ chức lựa chọn đơn vị thi công có kinh nghiệm trong công tác bảo tồn, trùng tu di tích, phục chế hiện vật; có các nghệ nhân, đội ngũ thi công có tay nghề cao tham gia vào công tác phục chế bảo vật quốc gia Ngai vua triều Nguyễn; lập biện pháp thi công phù hợp với đặc thù của công tác bảo quản, phục chế và sửa chữa hiện vật, bảo vật quốc gia; trình chủ đầu tư phê duyệt hoặc trình thẩm định theo quy định.
Nguồn: Báo Lao Động